آلودگی هوا و عوارض آن بر ریه کودکان

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیمارستان مرکز طبی کودکان، شنبه 20 فروردین 1401 باتوجه به آلودگی شدید هوای تهران با دکتر روح‌الله شیرزادی فوق تخصص ریه کودکان و رئیس بخش اورژانس بیمارستان مرکز طبی کودکان به گفتگو نشستیم و سؤالاتی مطرح کردیم که پاسخ ایشان به شرح ذیل است:

آلودگی هوا چه بر سر کودکان می‌آورد؟

آلودگی هوا تهدیدی جدی برای سلامت کودکان و بزرگسالان تلقی می‌شود. افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های ریه، آلرژی، آسم، بیماری متابولیک و بیمارانی که تحت عمل پیوند قرار گرفته‌اند، بیشتر و زودتر مستعد دریافت عوارض آلودگی هوا هستند.
سیستم تنفسی اولین بخش از بدن انسان است که در تماس مستقیم با آلودگی هوا قرار می‌گیرد و ریه، مسئول جذب اکسیژن هوا و دفع دی اکسید کربن خون است، از این رو در صورتی که غلظت آلاینده‌های هوا فراتر از ظرفیت تصفیه ریه انسان باشد، وارد جریان خون می‌شوند و عوارضی همچون اختلال در انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن، افزایش ضربان قلب، سکته قلبی، کاهش ظرفیت شش‌ها، آسم، برونشیت و سرطان ریه ایجاد می‌شود.
آلودگی هوا باعث تحریک مجاری هوایی و تشدید آسم در میان افراد به خصوص کودکان می‌شود؛ تماس درازمدت با هوای حاوی میزان بیش از حد مجاز آلاینده‌ها باعث بروز برونشیت مزمن، بیماری مزمن ریه، تنگی نفس، سرفه‌های مکرر و شدید، آب‌ریزش چشم و سوزش و التهاب می‌شود. آلودگی هوا ضریب هوشی کودکان را کاهش می‌دهد همچنین کم‌خونی و کمبود ویتامین D از دیگر تبعات آلودگی هوا است.

آلودگی‌هایی که باعث ایجاد آلودگی هوا می‌شود دو دسته هستند:

دسته اول: آلودگی‌های داخل خانه مثل دود بخاری، غالب مواد سرخ‌کردنی که استفاده می‌کنیم، بوی رنگ، مواد شیمیایی و حشره‌کش. که همه اینها ممکن است باغث تحریک راههای هوایی و تنگی نفس به خصوص در بیمارانی که مشکلات ریوی داشتند شود.
دسته دوم: آلودگی‌های خارج از خانه مثل دود، گرد و غبار، ازون، دی‌اکسید گوگرد و سربی که در بنزین‌ها وجود دارد. زمانی که سطح اینها از یک حدی بالاتر رود روی ریه‌ها تأثیر می‌گذارد و باعث میشود سرفه‌ها در ریه‌های تنفسی بیشتر شود.

وضعیت کنونی اورژانس باتوجه به آلودگی هوا چگونه است؟

در چند روز گذشته باتوجه به افزایش آلودگی هوا به تبع آن بعضی از بیمارانی که مشکلات ریوی داشتند دچار تنگی نفس شده و مراجعه به بیمارستان نیز بیشتر شده. خداروشکر در روزهای گذشته نتیجه تست‌های کرونا کمتر مثبت بوده و مراجعین با علائم تنفسی کوید کاهش یافته ولی از طرفی دیگر به دلیل آلودگی هوا مراجعه با علائم تنفسی افزایش یافته است. در حال حاضر اورژانس مرکز طبی کودکان با حداکثر ظرفیت خود در حال ارائه خدمات به مراجعین است که تعداد آنها در روزهای اخیر حدوداٌ دو برابر شده.

آیا بیمارانی که بیماری حاد تنفسی دارند در صورت تشدید نیاز به مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی را دارند؟

بیماران ترجیحاٌ از خانه خارج نشوند و در معرض دود و آلودگی هوا قرار نگیرند وضعیت ریه این افراد با این شرایط بهتر خواهد شد. اما برای افراد دارای تنگی نفس، سرفه‌های مکرر، افراد با درصد پایین اکسیژن خون باید به مراکز درمانی مراجعه نمایند که در برخی موارد نیاز به بستری می‌باشد.